Vana, su ve benzeri sıvıların boru içerisinde akışını durdurmak, akış yönünü değiştirmek veya serbest bırakmak için iki boru arasında hareket eden kapak veya alet olarak tanımlanabilir. Çoğunlukla akışkan basıncının önemli olduğu sistemlerde basıncın yükselmesi durumunda, basıncı düşüren ya da tehlikeli durumlarda basınç akışının iletişimini kesen araçtır. Günümüzde kullanılan vanalar, sadece sıvı akışını kontrol etmez, akışın debisini, basıncını, yönünü ve borunun içinden geçen gaz, çamur ya da kuru materyalleri kontrol eder.
Vanalar, çeşitli amaçlar için farklı boyutlarda ve farklı malzemelerden üretilebilir. Vanaların kendi içlerinde, radyatör vana, selonoid vana, şiber vana, küresel vana, termostatik radyatör vana, flanşlı vana, olarak çeşitlere ayılır. Vanalar, günümüzde geniş kullanım alanlarına sahiptir. Vanalar vana tipine göre, -270 °C düşüklükteki sıcaklığa ve 7000 bar seviyesindeki basınca kadar kullanılabilmektedir. Vanalar bağlantı bakımından, flanşlı, dişli ya da kaynaklı olabilir. Günümüzde kullanılan vanaların çoğunluğu el kumandalıdır. Mekanik ve dişli mekanizma ile kullanılan vanalar da mevcuttur.
Vanalar, kütük malzemelerden dövülerek ya da dökülerek sonrasında ise iki veya daha çok malzemeyi birbirine kaynakla birleştirerek elde edilir. Gövdelerinde bulunan parçaların çoğu üretim aşamasında eklendiği gibi bazen de sonradan gövdeye eklenen parçalar olabilir.